نوروز در سرزمین "بوعلی سینا"

مردم استان همدان با شروع ماه اسفند به خانه تکانی می‌پردازند و به استقبال عید و سال جدید می‌روند.

نوروز عملاً از آخرین چهارشنبه سال با افروختن آتش در هر کوی وبرزن آغاز می‌شود. در این شب مراسم دیگری چوم فالگوش ایستادن- توسط زنان- وقاشق زنی که به صورت پوشیده و پنهان بر در خانه‌های اهل محل و آشنا صورت می‌گیرد.

در استان همدان نیز همچون دیگر نقاط ایران عید نوروز جایگاه ویژه‌اى داشته و همیشه مراسم آن با آداب و سنن خاص کهن برگزار مى‌شده است.

تحویل سال نو:

شب عید با آماده شدن سفره هفت سین که عموماً عبارت از سیب، سیر، سبزه سرکه ، سنجد و سماق و آیینه و آب وسکه است،از راه می رسد.در این شب کودکان و نوجوانان مراسم شال اندازی یا شال دورکی را نیز انجام می‌دهند. 

کوسه و زن کوسه:

یکى از مراسم جالب سنتى در روزهاى قبل از عید، کوسه و زن کوسه بود، که در نقش زن و شوهر چوپان ظاهر مى‌شدند و با ساز و دهل از روستا‌ها به‌راه مى‌افتادند و به شهر مى‌آمدند. تمام اندام این دو پوشیده شده بود و فقط دو سوراخ جلو چشمان و یک سوراخ جلو بینى داشت. روى لباس نمدى کوسه تعدادى منگوله دوخته شده بود که به اطراف آویزان بود و، چون بلندى در دست داشت که یک سر آن برجسته بود و به آن 'قورچنگ' مى‌گفتند. زن کوسه نیز روى لباس نمدى خود یک دامن کوتاه از چیت رنگارنگ مى‌پوشید. به این دامن پرچین، 'تنبان‌قری' یا به گویش محلى'تومن قری' مى‌گفتند؛ کوسه و زنش با ساز و دهل وارد شهر مى‌شوند و تعدادى بچه‌ها به‌دنبال آن‌ها راه مى‌افتادند. آن‌ها به هر خانه‌اى که درش باز بود وارد مى‌شدند و معمولاً وارد خانه اعیان و اشراف مى‌شدند و در محوطه حیاط شروع به حرکات جالب و خنده‌دار و رقص و پاى‌کوبى مى‌کردند. صاحبخانه‌ها نیز در حد وسع و طبع خود کمکى نقدى یا جنسى به آن‌ها مى‌دادند. کوسه و زن کوسه همچون حاجى فیروز پیام‌آورن شادى نوروزى و بهار بودند.

سیزده به در:

روز سیزدهم عید مردم عموماً برای گردش از خانه بیرون می‌آیند و به طبیعت روی می‌آورند و این روز را در باغ و دشت سر می‌کنند.در این روز برای دور ریختن قضا و بلا،سبزه نوروز را نیز از خانه بیرون می‌آورند و آن را در آب روان رها می‌کنند. دروغ روز سیزده به در و گره زدن سبزه از دیگر مراسم این روز است.

س ح/ ه خ